 วรรณยุกต์หรือวรรณยุต หมายถึง ระดับเสียงหรือเครื่องหมายแทนระดับเสียง ที่กำกับพยางค์ของคำในภาษา เสียงวรรณยุกต์หนึ่งอาจมีระดับเสียงต่ำ เสียงสูงเพียงอย่างเดียว หรือเป็นการทอดเสียงจากระดับเสียงหนึ่ง ไปยังอีกระดับเสียงหนึ่งก็ได้ ภาษาในโลกนี้มีทั้งที่ใช้วรรณยุกต์และไม่ใช้วรรณยุกต์ เสียงวรรณยุกต์หนึ่งๆอาจเปลี่ยนแปลงได้ เมื่อมีการประสมคำ หรือเปลี่ยนตำแหน่งการเน้นเสียง วรรณยุกต์แบ่งเป็น รูปวรรณยุกต์ ๔ รูป และเสียงวรรณยุกต์ ๕ เสียง ได้แก่ สามัญ เอก โท ตรี และจัตวา การวางรูปวรรณยุกต์ จะวางไว้บนพยัญชนะต้นของคำ ภาษาไทยมาตรฐานมีเสียงวรรณยุกต์ ๕ เสียง ซึ่งมีชื่อเรียกตามหนังสือไวยากรณ์ไทยทั่วไปว่าเสียงสามัญ เสียงเอก เสียงโท เสียงตรี และเสียงจัตวา เราอาจแบ่งเสียงทั้ง ๕ นี้ออกเป็น ๒ กลุ่ม ตามลักษณะระดับเสียงคือ ๑. เสียงคงระดับ หมายถึง เสียงวรรณยุกต์ที่ระดับเสียงเมื่อเริ่มต้นกับระดับเสียง เมื่อจบไม่ต่างกันมากจนเป็นคนละเสียง ๒. เสียงเปลี่ยนระดับ เป็นเสียงที่ระดับเสียง เมื่อเริ่มต้นกับเมื่อจบต่างกันมากจนเป็นคนละเสียง ภาษาไทยมาตรฐานมีเสียงวรรณยุกต์ ๕ เสียง แต่ใช้ระดับเสียงเพียง ๓ ระดับเท่านั้น คือ สูง กลาง และต่ำ ลักษณะเสียงวรรณยุกต์ทั้ง ๕ มีดังนี้ คือ  ๑. เสียงสามัญ เป็นเสียงระดับกลางโดยประมาณ ตัวอย่างคำที่มีเสียงระดับกลาง เช่น มา ไป ดู วัน ดาว กิน ปี เดือน เรือ ๒. เสียงเอก เป็นเสียงที่มีระดับต่ำ ตัวอย่างคำที่มีเสียงระดับต่ำ เช่น ไก่ ไข่ เบื่อ หย่า ป่าน ห่าง อย่าง สิบ ปาก ๓. เสียงตรี เป็นเสียงที่มีระดับสูง ตัวอย่างคำที่มีเสียงระดับสูง เช่น ช้าง น้อง รัก ไว้ คั้น ฆ้อง ซ้าย นก มุข  ๔. เสียงโท เริ่มต้นเป็นเสียงระดับสูงและเลื่อนลง จบด้วยเสียงระดับต่ำ ตัวอย่างคำที่มีเสียงโท เช่น ถ้า ข้าม ให้ เสื้อ เชื่อ พ่อ ลาภ มาก ยาก ๕. เสียงจัตวา เริ่มต้นด้วยเสียงระดับต่ำแล้วเลื่อนสูงขึ้นและจบด้วยเสียงระดับสูง ตัวอย่างคำที่มีเสียงจัตวา เช่น สี ฝน ของ ถาม หาย ผัน ฉาย เสือ เผา ตัวอย่าง การจำแนกคำตามเสียงวรรณยุกต์ ข้อสังเกต บางคำอาจมีรูปวรรณยุกต์ไม่ตรงกับเสียง เช่น
ตัวอย่าง การผันวรรณยุกต์ ในการผันวรรณยุกต์กับอักษรสูงและอักษรต่ำ จะผันได้ ๓ เสียง แต่ก็สามารถผันให้ครบ ๕ เสียงเหมือนอักษรกลางได้ โดยใช้อักษรต่ำคู่
ตัวอย่าง การผันวรรณยุกต์กับอักษรต่ำคู่
https://th.wikipedia.org/wiki/วรรณยุกต์
|
หัก ไม่มีรูปวรรณยุกต์ แต่ออกเสียงเป็น เสียงเอก
