ระบบหมุนเวียนเลือดแบ่งออกได้ 2 ระบบ คือ ระบบหมุนเวียนเลือดแบบปิด (closed circulatory system) เลือดจะมีทิศทางไหลออกจากหัวใจไป ตามหลอดเลือดต่างๆ แล้วกลับเข้าหัวใจ โดยมีหลอดเลือดขนาดต่างๆ เชื่อมติดต่อกัน ระบบการหมุนเวียนเลือดแบบนี้พบในสัตว์มีกระดูกสันหลังทั้งหมด รวมทั้งสัตว์ในไฟลัมแอนเนลิดา ส่วนอีกระบบหนึ่งคือระบบการหมุนเวียนเลือดแบบเปิด (open circulatory system) เลือดที่ไหลออกจากหัวใจจะไหลเข้าไปอยู่ในช่องว่างของลำตัว และที่ว่างระหว่างอวัยวะ เพราะยังไม่มีหลอดเลือดมากพอ จะพบระบบการหมุนเวียนเลือดแบบเปิดนี้ในสัตว์ไฟลัมมอลลัสกาและอาร์โทรโพด
ภาพที่ 1 : ลักษณะการไหลเวียนของเลือดในระบบหมุนเวียนเลือดแบบเปิดและปิด
ระบบหมุนเวียนเลือดแบบวงจรปิด (closed circulatory system) หมายถึง ระบบเลือดที่มีเลือดไหลเวียนอยู่ภายในท่อของหลอดเลือดและหัวใจตลอด โดยที่เลือดจะมีทิศทางการไหลออกจากหัวใจไปตาม หลอดเลือดและหัวใจตลอด โดยที่เลือดจะมีทิศทางการไหลออกจากหัวใจไปตามหลอดเลือดชนิดต่างๆ และไหลกลับเข้าสู่หัวใจอีกเป็นวงจรต่อเนื่องกันไป พบในสัตว์พวกแอนนีลิด (annelid) เป็นพวกแรก และ พบในสัตว์มีกระดูกสันหลัง (vertebrate) ทุกชนิด
เซอร์วิลเลียม ฮาร์วี (Sir William Harvey) ชาวอังกฤษเป็นคนแรกที่ศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับการหมุนเวียนของเลือด และพบว่าเลือดของคนเราไหลไปทางเดียว ไม่มีการไหลสวนทางกัน
มาร์เซลโล มัลพิกิ (Marcello Malpighi) เป็นผู้พบหลอดเลือดฝอยเป็นคนแรก
|
|
เซอร์วิลเลียม ฮาร์วี |
มาร์เซลโล มัลพิกิ |
สัตว์มีกระดูกสันหลังมีระบบในการไหลเวียนเลือด 2 ส่วน คือ
1. วงจรไหลเวียนทั่วกาย (systemic circulation) เลือดที่ไหลเวียนจะออกจากเวนตริเคิลซ้ายไปสู่ส่วนต่างๆ ของร่างกาย แล้วกลับมาเข้าเอเตรียมขวา วงจรนี้ทำงานกว้างขวางจึงอาจเรียกว่า วงจรใหญ่ (greater circulation)
2. วงจรไหลเวียนผ่านปอด (pulmonary circulation) เลือดที่ส่งมาเข้าเอเทรียมขวาลงสู่เวนตริเคิลขวาแล้วส่งไปยังปอด หลังจากนั้นจะกลับมาเข้าเอเตรียมซ้ายใหม่ การไหลเวียนวงจรนี้ทำงานน้อยกว่า จึงเรียกว่า วงจรเล็ก (lesser circulation)
ภาพที่ 2 : circulation in vertibrate
1. ทำให้เลือดสูบฉีดไปสู่อวัยวะหรือเนื้อเยื่อได้ทั่วร่างกาย
2. สามารถควบคุมปริมาณของเลือดที่สูบฉีดไปสู่อวัยวะแต่ละอวัยวะหรือเนื้อเยื่อได้ โดยการปรับขนาด การขยายตัวหรือหดตัวของหลอดเลือดต่างๆ
3. เลือดที่ไหลกลับเข้าสู่หัวใจได้อย่างรวดเร็วและสม่ำเสมอ
4. ปริมาตรของเลือดคงที่
5. สามารถควบคุมความดันของเลือดได้
https://sites.google.com/a/hatyaiwit.ac.th/circulatory-system/the-circulatory-system/circulatory-system
|