คำราชาศัพท์

คำราชาศัพท์หมวดเครื่องใช้

เครื่องใช้	คำราชาศัพท์	เครื่องใช้	คำราชาศัพท์
เสื้อ	ฉลองพระองค์	ผ้าเช็ดหน้า	ซับพระพักตร์
รองท้า	ฉลองพระบาท	กระจกส่อง	พระฉาย
ของเสวย	เครื่อง	ข้าว	พระกระยาเสวย( พระมหากษัตริย์ )
ที่นอน	พระยี่ภู่	น้ำกิน	พระสุธารส
ม่าน, มุ้ง	พระวิสูตร พระสูตร	ตุ้มหู	พระกุณฑลพาน
ถาดน้ำชา	ถาดพระสุธารส	ช้อน	ฉลองพระหัตถ์
คนโทน้ำ	พระสุวรรณภิงคาร	ช้อนส้อม	ฉลองพระหัตถ์ส้อม
ผ้าอาบน้ำ	พระภูษาชุบสรง	ปิ่น	พระจุฑามณี
ปืน	พระแสงปืน	ไม้เท้า	ธารพระกร
เข็มขัด	รัดพระองค์ , ผ้าชุบสรง , ผ้าสรง พระปั้นเหน่ง	หมาก	พานพระศรี
ประตู	พระทวาร	น้ำชา	พระสุธารสชา
เตียงนอน	พระแท่นบรรทม	เหล้า	น้ำจัณฑ์
ผ้าเช็ดตัว	ซับพระองค์	กางเกง	พระสนับเพลา พระที่ (ราชวงศ์)

คําราชาศัพท์หมวดร่างกาย

ร่างกาย -- คำราชาศัพท์

ผม -- พระเกศา
ไหปลาร้า -- พระรากขวัญ
หน้าผาก -- พระนลาฎ
ท้อง -- พระอุทร
หลัง -- พระขนอง
นิ้วมือ -- พระองคุลี
บ่า -- พระอังสะ
จุก -- พระโมฬี
นม -- พระถัน, พระเต้า
นิ้วชี้ -- พระดรรชนี
จมูก -- พระนาสิก
ฟัน -- พระทนต์
อก -- พระอุระ, พระทรวง
หู -- พระกรรณ
เอว -- บั้นพระองค์, พระกฤษฎี
ลิ้น -- พระชิวหา
ผิวหนัง -- พระฉวี
ข้อเท้า -- ข้อพระบาท
ปอด -- พระปับผาสะ
ปาก -- พระโอษฐ์
คาง -- พระหนุ
รักแร้ -- พระกัจฉะ
ดวงหน้า -- พระพักตร์
ผิวหน้า -- พระราศี

ลิ้นไก่ -- มูลพระชิวหา
ไรฟัน -- ไรพระทนต์
ตะโพก -- พระโสณี
แข้ง -- พระชงฆ์
นิ้วก้อย -- พระกนิษฐา
คอ -- พระศอ
เนื้อ -- พระมังสา
เหงื่อ -- พระเสโท
ปัสสาวะ -- พระบังคนเบา
สะดือ -- พระนาภี
อุจจาระ -- พระบังคนหนัก
ขน -- พระโลมา
เถ้ากระดูก -- พระอังคาร
น้ำลาย -- พระเขฬะ
ข้อมือ -- ข้อพระหัตถ์
คิ้ว -- พระขนง
น้ำตา -- น้ำพระเนตร,
ต้นขา -- พระอุรุ พระอัสสุชล
หัวเข่า -- พระชานุ
ต้นแขน -- พระพาหุ
ขนระหว่างคิ้ว -- พระอุณาโลม
เงา -- พระฉายา
จอนหู -- พระกรรเจียก

คําราชาศัพท์หมวดเครือญาติ ราชตระกูล

คำศัพท์	คำราชาศัพท์	คำศัพท์	คำราชาศัพท์
พ่อ	พระชนก พระบิดา	แม่	พระชนนี,พระมารดา
ปู่, ตา	พระอัยกา, พระอัยกี	ย่า, ยาย	พระอัยยิกา
ลุง	พระปิตุลา	ป้า	พระปิตุจฉา
พี่ชาย	พระเชษฐา	พี่สาว	พระเชษฐภคินี
น้องชาย	พระอนุชา	ลูกสะใภ้	พระสุณิสา
พ่อผัว, พ่อตา	พระสัสสุระ	พี่เขย, น้องเขย	พระเทวัน
ผัว	พระสวามี	ลูกเขย	พระชามาดา

คําราชาศัพท์หมวดคำกิริยา

คำศัพท์	คำราชาศัพท์	คำศัพท์	คำราชาศัพท์
ถาม	พระราชปุจฉา	ดู	ทอดพระเนตร
ทักทายปราศรัย	พระราชปฏิสันถาร	ให้	พระราชทาน
ไปเที่ยว	เสด็จประพาส	อยากได้	ต้องพระราชประสงค์
ทาเครื่องหอม	ทรงพระสำอาง	เขียนจดหมาย	พระราชหัตถเลขา
ไหว้	ถวายบังคม	แต่งตัว	ทรงเครื่อง
อาบน้ำ	สรงน้ำ	มีครรภ์	ทรงพระครรภ์
ตัดสิน	พระบรมราชวินิจฉัย	หัวเราะ	ทรงพระสรวล
นอน	บรรทม	รับประทาน	เสวย
นั่ง	ประทับ	ป่วย	ประชวร
ไป	เสด็จ	ชอบ	โปรด

คําราชาศัพท์หมวดสรรพนาม

คำที่ใช้แทน	คำราชาศัพท์	ใช้กับ
แทนชื่อผู้พูด (บุรุษที่ 1)	ข้าพระพุทธเจ้า กระผม, ดิฉัน	พระมหากษัตริย์ ผู้ใหญ่, พระสงฆ์
แทนชื่อที่พูดด้วย (บุรุษที่ 2)	ใต้ฝ่าละอองธุรีพระบาท ใต้ฝ่าละอองพระบาท	พระมหากษัตริย์ พระบรมราชินี พระบรมราชนนี พระบรมโอสรสาธิราช พระบรมราชกุมารี
แทนชื่อที่พูดด้วย	ฝ่าพระบาท	เจ้านายชั้นสูง
แทนชื่อที่พูดด้วย	พระคุณเจ้า	พระสงฆ์ผู้ทรงสมณศักดิ์
แทนชื่อที่พูดด้วย	พระคุณท่าน	พระภิกษุสงฆ์ทั่วไป
แทนชื่อที่พูดด้วย	พระเดชพระคุณ	เจ้านาย, หรือพระภิกษุที่นับถือ
แทนผู้ที่พูดถึง (บุรุษที่ 3)	พระองค์	พระราชา, พระพุทธเจ้า, เทพผู้เป็นใหญ่
แทนผู้ที่พูดถึง	ท่าน	เจ้านาย, ขุนนางผู้ใหญ่, พระภิกษุ, ผู้ใหญ่ที่นับถือ

คําราชาศัพท์หมวดพระสงฆ์

คำสามัญ	ราชาศัพท์	คำสามัญ	ราชาศัพท์
สรงน้ำ	อาบน้ำ	จังหัน	อาหาร
คำสอน(พระสังฆราช)	พระโอวาท	คำสั่ง(พระสังฆราช)	พระบัญชา
จำวัด	นอน	ฉัน	รับประทาน
ธรรมาสน์(พระสังฆราช)	พระแท่น	จดหมาย(พระสังฆราช)	พระสมณสาสน์
นิมนต์	เชิญ	อาพาธ	ป่วย
ที่นั่ง	อาสนะ	จดหมาย	ลิขิต
ปัจจัย	เงิน	ปลงผม	โกนผม
เรือนที่พักในวัด	กุฏิ	ห้องอาบน้ำ	ห้องสรงน้ำ
ประเคน	ถวาย	เพล	เวลาฉันอาหารกลางวัน
ห้องสุขา	ถาน,เวจกุฎี	อาหาร	ภัตตาหาร
มรณภาพ	ตาย	ประเคน	ถวาย
คำแจ้งถวายจตุปัจจัย	ใบปวารณา	อาหารถวายพระด้วยสลาก	สลากภัต
อังคาด	เลี้ยงพระ	ลิขิต	จดหมาย
สถานที่พระภิกษุใช้อาศัย	เสนาสนะ	เครื่องนุ่งห่ม	ไตรจีวร
ยารักษาโรค	คิลานเภสัช	คนรู้จัก	อุบาสก,อุบาสิกา
รูป	ลักษณนามสำหรัพระภิกษุ	องค์	ลักษณนามสำหรัพระพุทธรูป

http://www.st.ac.th/bhatips/gabpglon11.htm